Rozwiązywanie problemu jest procesem długotrwałym, toteż jednym z pierwszych zadań badacza eksperymentalnego jest wykrycie, co dzieje się w ciągu całego tego czasu. Jeśli problem nazwiemy bodźcem, a rozwiązanie reakcją, wówczas powiemy, że zadanie E polega na zbadaniu procesu, który pośredniczy pomiędzy S a R. Taki właśnie typ ekspery- rymentu przedstawia formuła S-O-R (str. 21-23, t. I). Formuła R = f (S,A) nasuwa myśl o innym rodzaju eksperymentu. Tutaj E wprowadza pewne określone zmienne eksperymentalne i obserwuje, jaki wpływ mają one na reakcję, tj. na stosowane przez O próby rozwiązania problemu, ich jakość i skuteczność. Zmienna eksperymentalna może być czynnikiem S, tj. systematycznej modyfikacji może podlegać problem, albo czynnikiem Ą, a wtedy badacz modyfikuje warunki wyprzedzające dane doświadczenie, takie jak np. uprzednie ćwiczenie w eksperymentalnym badaniu transferu. W innych dziedzinach psychologii, np. przy badaniach nad spostrzeganiem, uczeniem się i motywacją, eksperymenty typu R = /(S,A) okazały się bardzo przydatne, częściej też należałoby je stosować w doświadczeniach nad rozwiązywaniem problemów (Heidbreder, 1948b), jednakże większe wzbudził zainteresowanie i żywszą wywołał dyskusję pierwszy typ eksperymentu i dlatego nim zajmiemy się najpierw.
Leave a reply