N gdzie N = całkowita liczba bodźców w próbie sprawdzającej na rozpo- znanie (to jest stare + nowe), „poprawne” = liczba odpowiedzi popraw- nych na wszystkie bodźce, a „fałszywe” = liczba fałszywych odpowiedzi na wszystkie bodźce. Ocena „poprawne” obejmuje więc odpowiedzi „tak” na bodźce stare i odpowiedzi „nie” na bodźce nowe, a „fałszywe” – odpowiedzi „nie” na bodźce stare i odpowiedzi „tak” na bodźce nowe. Można by właściwie równie dobrze ograniczyć się tylko do obliczenia łącznego procentu odpowiedzi poprawnych. Ponieważ w przypadku czystego zgadywania (tzn. gdyby badany w ogóle nic nie pamiętał i nie rozróżniał starych bodźców od nowych) powinnyby one stanowić 50 procent wszystkich odpowiedzi, należałoby po prostu, za pomocą normalnego wzoru na SDp, przyjmując za p 0,50, określić, w jakim stopniu wiarygodna jest nadwyżka wyniku faktycznie uzyskanego w stosunku do tych 50 procent.
Gdy badamy rozpoznawanie w sposób poprzednio opisany, O, który zgaduje, ma jednakowe szanse na poprawne lub fałszywe rozpoznanie każdego bodźca, niezależnie od liczby nowych bodźców zmieszanych ze starymi. Aby zmniejszyć szanse odgadywania, badaniu rozpoznania nadajemy postać wielokrotnego wyboru {Baldwin i Shaw, 1895: Zangwill, 1937: Hanwalt 1937). Każdy bodziec stary pokazuje się razem z kilkoma bodźcami nowymi, a zadanie O polega na wybraniu bodźca starego. Jeżeli w grupie są cztery bodźce nowe i jeden stary, szansa odgadnięcia poprawnej odpowiedzi wynosi tylko jeden na pięć.
Stopień trudności próby sprawdzającej na rozpoznawanie można zwiększyć lub zmniejszyć przez dobieranie bodźców nowych, bardziej lub mniej podobnych do starych. Mówi się często, że rozpoznawanie jest łatwiejsze niż odtwarzanie. Trzeba jednak przy tym zawsze pamiętać, że łatwość lub trudność rozpoznawania nie jest wielkością stałą, lecz zależy od stopnia podobieństwa bodźców, wśród których trzeba rozpoznać stare i odróżnić je od nowych.
Leave a reply