W doświadczeniach nad rozwiązywaniem łamigłówek przez ludzi Ruger (1910) stwierdził wiele przypadków transferu negatywnego. Przypuśćmy, że dwie łamigłówki są skonstruowane według takiej samej podstawowej zasady, jednakże różnią się w szczegółach i dlatego rozwiązanie ich wymaga trochę innych czynności manipulacyjnych. W tej sytuacji O usiłuje przy drugiej łamigłówce zastosować taki sam sposób rozwiązywania jak przy pierwszej, w rezultacie zaś wikła się w trudności i może uzyskać gorszy rezultat, niż uzyskałby wtedy, gdyby w ogóle nie uczył się rozwiązywać poprzedniej łamigłówki.
Dobry przykład trudności tego rodzaju przedstawia „łamigłówka piramidowa” (zwana też „chińską wieżą”), zalecana jako użyteczna metoda badania przez wielu eksperymentatorów, a szczególnie przez Seashore’a (1938). Jest to pewnego rodzaju gra, do której można użyć od dwu do pięciu monet różnej wielkości. Na papierze oznacza się trzy punkty A,E,C rozmieszczone tak, by tworzyły wierzchołki trójkąta, W punkcie A układa się z wszystkich monet stożek, od największej do najmniejszej. Celem gry jest przeniesienie wszystkich monet w punkt C i ustawienie ich tam w taką samą stożkowatą wieżę. W razie potrzeby można przejściowo układać monety w punkcie B, jednakże stale należy przesuwać tylko jedną monetę na raz i nie wolno kłaść monet większych na mniejsze. Jeśli od razu zaczynamy rozwiązywać łamigłówkę z pięcioma monetami, prawdopodobnie problem sprawi nam dużą trudność, jeśli zaś zaczniemy od stożka mniejszego, złożonego tylko z dwóch monet, a potem krok po kroku będziemy rozwiązywać zadania z coraz większą liczbą monet, doświadczymy na sobie wspomnianych przed chwilą skutków transferu negatywnego. Przechodząc od zadań łatwiejszych do trudniejszych, można jednak również wykryć pewną zasadę czy regułę działania, która pozwoli bez trudności rozwiązać całą serię takich problemów.
Leave a reply