Jest dosyć niepojęte, że dodatnie wyniki eksperymentów nad transferem bilateralnym wywołały zdziwienie, jednocześnie zaś spodziewano się, że ogólne zagadnienie transferu da się rozwiązać w sposób pozytywny i z nieufnością przyjmowano ogłaszane od czasu do czasu stosunkowo negatywne rezultaty badań z tego zakresu. Wiara w skuteczność „kształcenia formalnego” wydaje się głęboko zakorzeniona w umysłach ludzkich. Bardzo rozpowszechnioną wiarę w możliwość ogólnego ćwiczenia pamięci pierwszy stanowczo podważył William James. Według niego, ogólna zdolność do przechowywania czegoś w pamięci (retentiueness) jest właściwością fizjologiczną, której stopień zmienia się wraz z konstytucją fizyczną, wiekiem, stanem zdrowia itp., ale która jest niepodatna na ćwiczenie. Swą hipotezę spróbował on poddać sprawdzeniu – drogą pewnych eksperymentów (1890, I, str. 666), które były pierwszymi, obok badań nad skrzyżowanym uczeniem się – eksperymentalnymi badaniami nad transferem. Jego osoby badane najpierw mierzyły własną szybkość uczenia się wierszy jednego poety, następnie bardzo długi okres czasu ćwiczyły się w nauce na pamięć wierszy innego poety, a wreszcie powracały do pierwszego poety i sprawdzały, czy uczą się jego wierszy teraz prędzej niż na początku. Wyniki wskazywały na mały wpływ transferu: tę poprawę, jaką zaobserwowano, James skłonny był przypisywać raczej przyswojeniu sobie lepszych metod uczenia się na pamięć niż polepszeniu się samej zdolności do przechowywania w pamięci.
Leave a reply