Ten trójwymiarowy wykres pokazuje Jednocześnie krzywe ćwiczenia dla poszczególnych labiryntów (krzywe opadające w prawo) i poprawę od labiryntu do labiryntu (krzywe opadające w lewo). Krzywe ostatnie, to krzywe transferu, które obrazują poprawę w kolejnych labiryntach w pierwszej próbie, w drugiej itd. Cała powierzchnia opada w obu kierunkach i staje s.ię coraz bardziej płaska
Przy stosowaniu labiryntów rylcowych labirynt wyuczony w jednym położeniu podawano temu samemu badanemu ponownie do wyuczenia się, ale w nowym położeniu. W tej sytuacji opanowanie labiryntu wymaga wprawdzie znacznie więcej dodatkowej pracy, ale mniej niż za pierwszym razem. Jeżeli labirynt podawać kolejno w czterech różnych położeniach, obracając go za każdym razem o 90 stopni, to poprawa coraz bardziej się zwiększa, wpływ transferu kumuluje się (Higginson, 1938: Langhorne, 1948).
W ramach pewnego większego eksperymentu Marx (1944) przeprowadził z grupą szczurów cykl doświadczeń, używając serii 12 dosyć podobnych labiryntów wodnych i stwierdził, że poprawa wyników zachodzi na przestrzeni całej serii, chociaż przy kolejnych labiryntach staje się coraz to mniejsza (rys. 24-7).
Na podstawie eksperymentów nad kumulacją transferu da się wykreślić krzywą, którą można by nazwać normalną krzywą transferu lub, innymi słowy, normalną krzywą nabywania sprawności, wiedzy i umiejętności przystosowania się do otoczenia, dających się przenosić z jednej czynności na inne. Krzywą tę dlatego nazwaliśmy krzywą „normalną”, że kolejne zadania są podobne do siebie i jednakowo trudne (zadania w grupie daje się w różnej kolejności, aby zneutralizować wpływ ewentualnych różnic pod tym względem). Krzywa ta, tak jak i zwykła krzywa uczenia się, wykazuje przyspieszenie ujemne, tzn. poprawa w kolejnych zadaniach staje się stopniowo coraz mniejsza. Dla uzyskania zupełnie regularnej krzywej tego rodzaju potrzebne byłyby zadania ujednolicone. Z analogicznym przypadkiem spotykamy się przy ćwiczeniu w uczeniu się na pamięć szeregów zgłosek bezsensownych: tam również szeregi są podobnie zbudowane i zrównoważone pod względem trudności. Uzyskaną na ich podstawie krzywą ćwiczenia o ujemnym przyspieszeniu można by więc z pełnym uzasadnieniem nazwać krzywą uczenia się przez transfer (str. 336),
Leave a reply