POPĘDY I PRZYNĘTY V CZŁOWIEKA

Niezwykłe bogactwo zainteresowań człowieka stawia przed nami problem genezy tego stanu rzeczy, problem, który wydaje się prawie niemożliwy do rozwiązania drogą badania eksperymentalnego. Eksperymenty takie, jak dopiero co rozważane, nad upodobaniami i niechęciami oraz nad aktywnością badawczą i manipulacyjną, przeprowadzone na dzieciach mogłyby najprawdopodobniej pokazać, które przedmioty (zabawki) i jakie rodzaje aktywności posiadają dla dziecka wartość same przez się. Woodworth (1918), Allport (1937) i Flugel (1948) starali się dowieść słuszności poglądu, że u człowieka istnieją takie popędy, które mogą funkcjonować w ogóle samodzielnie, albo przynajmniej usamodzielnić się wtórnie, w wypadku jeśli były nabyte jako mechanizmy (środki) służące do zaspokajania potrzeb organicznych. Za pewne potwierdzenie tego poglądu można uważać ostatnie odkrycie, dotyczące wzmocnienia wtórnego i pobudzającej siły celów wstępnych.

Powstaje jedynie pytanie, jak długo przynęty wtórne mogą się opierać wygaszaniu. Te same fakty można jednakże wykorzystać również jako argumenty przeciwko omawianemu poglądowi, tak jak to zrobili McClelland (1942a) i Rethlingshafer (1943). Można by tu z kolei powołać się na takie zjawiska znane z życia codziennego, jak trwałe umiłowanie przez wielu ludzi muzyki, architektury czy gór. Oprzemy się jednak pokusie kontynuowania tego sporu.