Spośród wielu eksperymentów dotyczących transferu, w których posługiwano się czynnością wykreślania, najbardziej chyba wyczerpujący jest eksperyment Martina (1915). Osobami badanymi byli u niego chłopcy w wieku 11-13 lat. W grupie zasadniczej było 36 osób, a w grupie kontrolnej 40. Najpierw wszystkich chłopców zebrano razem i przeprowadzono z nimi próbę wstępną, polegającą na tym, że badani w ciągu dwu jednominutowych okresów rozwiązali kilka zadań na wykreślenie. W tej próbie grupa eksperymentalna i kontrolna okazały się prawie jednakowe, z lekką przewagą grupy eksperymentalnej. Następnie grupa eksperymentalna ćwiczyła się przez 16 dni po 40 minut dziennie w jednym zadaniu, mianowicie w wykreślaniu z angielskiego tekstu słów zawierających jednocześnie litery „a” i „t”: jako tekst wzięto książkę, która nie była dla chłopców szczególnie interesująca. Zaobserwowano wyraźną poprawę. Na początku ćwiczenia chłopcy wykreślali przeciętnie 10,26 słów na minutę, natomiast przy końcu okresu ćwiczenia przeciętna wzrosła do 26,65 słów na minutę. Błędy polegały głównie na opuszczaniu słów, które powinno się wykreślić. Dlatego też dokładność mierzono dzieląc liczbę słów wykreślonych przez liczbę słów, które powinny być wykreślone w partii tekstu przerobionej przez badanego. Tak mierzona dokładność grupy eksperymentalnej wynosiła na początku 79 procent i stopniowo wzrastała aż do 96 procent przy końcu. Po skończeniu okresu ćwiczenia chłopców z obu grup znowu zgromadzono razem i poddano tym samym próbom sprawdzającym, co na początku. Od poprawy, jaką wykazała grupa eksperymentalna w próbie sprawdzającej w stosunku do próby wstępnej, odjęto poprawę stwierdzoną u grupy kontrolnej, a otrzymaną różnicę przyjęto za czystą poprawę i przypisano wpły wowi transferu. Tę czystą poprawę w różnych zadaniach przedstawiono w tabelce poniżej: przypominamy dla porównania, że poprawa będąca skutkiem bezpośredniego ćwiczenia1 wynosiła dla szybkości 16,39 słów na minutę, a dla dokładności – 17 procent.
Podczas długiego i intensywnego ćwiczenia w wykreślaniu angielskich słów zawierających litery „a” i „t” chłopcy nauczyli się rzeczy następujących: 1) łatwości w wyszukiwaniu liter „a” i ,,t”: 2) znajomości angielskich słów, które jednocześnie zawierają i nie zawierają obu tych liter: 3) nawyku szybkiej pracy nad zadaniem z wykreśleniem. Z tych czynników, które mogły podlegać transferowi, pierwszy mógł być pomocny w trzech pierwszych zadaniach z powyższej tabeli, mógł natomiast, wraz z drugim czynnikiem, przeszkadzać w wykonywaniu dwu ostatnich zadań – co zresztą potwierdzają wyniki. Nawyk szybkiej pracy mógł się przenieść, i najwidoczniej przeniósł się, (Jo wszystkich zadań z próby sprawdza
Litery „e” i „s” w szeregach luźnych liter -3,89 litery 1,78 – o /o 0,75 jącej, odbijając się ujemnie na dokładności wykonania. Ten typ transferu ujemnego ma prawdopodobnie charakter ogólny. Gdy ktoś raz nastawi się na szybkie tempo, niezbyt łatwo jest mu zwolnić – na przykład, gdy wjeżdża samochodem do wsi po dłuższej jeździe pustą szosą.
Leave a reply