ĆWICZENIE PAMIĘCI CZ. II

Zjawisko szybkiego nabierania wprawy przy uczeniu się na pamięć materiału jednego rodzaju James nie podał, w jakim stopniu wzrosły wyniki jego badanych w ciągu samego ćwiczenia, jednakże z innych eksperymentów nad uczeniem się wierszy jakiegoś jednego autora wiadomo, że poprawa taka może być znaczna. Ebert i Meumann (1905) przeprowadzili eksperyment nad ćwiczeniem się w uczeniu się na pamięć zgłosek bezsensownych. Stwierdzili oni w swych badaniach znaczną poprawę wyników, którą badani zawdzięczali głównie przyswojeniu sobie lepszej techniki pracy. W trakcie uczenia się wypróbowali oni różne sposoby mające ułatwić im zapamiętywanie, porzucali te, które okazywały się nieużyteczne, zachowywali natomiast dobre. I tak stwierdzili, że w zapamiętywaniu pomaga rytmiczne grupowanie zgłosek. Nauczyli się unikać „skojarzeń” zbyt odległych. Odkryli, ku swemu własnemu zdumieniu, że potrafią wyuczyć się na pamięć szeregów zgłosek bezsensownych, nabrali zaufania we własne siły i zainteresowania badaniami. Pozbyli się obaw, naprężenia i bezużytecznych napięć mięśniowych, które z reguły pojawiają się przy wykonywaniu nowego i trudnego zadania, „przystosowali się” do osoby eksperymentatora i do sytuacji laboratoryjnej.

Wprawa w uczeniu się na pamięć szeregów zgłosek bezsensownych lub zwrotek poematu Spencera Królowa wróżek, czy też jakiegokolwiek określonego rodzaju materiału, pozwala uczącemu się na zapamiętywanie tego rodzaju materiału ze znacznie większą niż na początku łatwością i szybkością. Czy mamy uznać tę poprawę za skutek transferu, czy też po prostu widzieć w niej rezultat zwykłej wprawy? W pewnym sensie można ją nazwać wpływem transferu, ponieważ konkretne skojarzenia powstające przy uczeniu się są różne przy różnych szeregach zgłosek bezsensownych czy różnych zwrotkach wiersza. Jest to więc transfer, ale w bardzo wąskim zakresie. Nas zaś najbardziej interesuje to, czy przy uczeniu się na pamięć jednego rodzaju materiału rozwija się jakaś ogólniejsza zdolność do zapamiętywania i czy wprawa przenosi się na uczenie się materiałów innego rodzaju.