Motywacja i jej czynniki

Badanie przypominania sobie powinno następować natychmiast po ukończeniu serii zadań. Zeigarnik stwierdziła, że zjawisko pamięciowej dominacji zadań nieskończonych zanikało prawie zupełnie po 24 godzinach, a nawet po kwadransie ożywionej rozmowy nie związanej z eksperymentem. „Napięcie” powstające wskutek przerwania zadania rozpływa się z chwilą, gdy badany straci umysłowy kontakt z eksperymentem.

Jeśli idzie o motywację, jest tu kilka możliwych czynników. Gdy badany interesuje się samym zadaniem, wówczas przerwanie mu pracy nie pozwoli zaspokoić zainteresowania i to będzie sprzyjało przypomnieniu zadania. Natomiast u osób przypuszczających, że są poddawane testowi, powstaje zainteresowanie własną osobą, które może się wiązać albo z nadzieją rozwiązania zadania, albo z obawą niepowodzenia. W pierwszym przypadku badany pragnie podjąć na nowo nie skończone zadanie, wówczas zainteresowanie sobą samym sprzyja przypomnieniu zadania. Jeśli zaś badany boi się niepowodzenia, pragnie uniknąć pracy nad przerwanym zadaniem, w tej sytuacji więc zainteresowanie sobą sprzyja jak najprędszemu zapomnieniu zadania. Jeśli osobą badaną jest student, który podejrzewa, że słaby wynik testu może być wykorzystany na jego szkodę w studiach, to może wystąpić wyraźna odwrotność zjawiska Zeigarnik (Lewis i Franklin, 1944). Procent przypomnianych zadań N bywa bardzo niski również wtedy, gdy badany martwi się swym pozornym niepowodzeniem (Glixman, 1948, 1949). Silny wpływ na zjawisko Zeigarnik ma „potrzeba powodzenia” (Atkinson 1953).