Siowo to, tak często używane w badaniach nad pamięcią, ma przynajmniej trzy znaczenia. Kiedy O mówi, że w szeregu zgiosek znalazł pomocnicze skojarzenie, ma na myśli jakieś sensowne powiązanie między zgłoskami. Jednakże psychologiczna definicja „skojarzenia” jest o wiele szersza: obejmuje ona wszystkie czynne połączenia pomiędzy jakimś jednym elementem a drugim, czy też pomiędzy bodźcem a reakcją. I tu jednak trzeba wyróżnić dwa odmienne znaczenia, jakie się nadaje temu terminowi w psychologii:
– 1. Znaczenie opisowe. W tym znaczeniu o dwu przedmiotach mówi się, że są ze sobą skojarzone wtedy, gdy jeden przywodzi nam na myśl drugi. Jeżeli faktycznie stwierdzamy, że element A dany jako bodziec wywołuje reagowanie elementem B, możemy powiedzieć, że A i B są ze sobą skojarzone.
– 2. Znaczenie wyjaśniające. Według klasycznego asocjacjo- nizmu połączenie A-B ma charakter pierwotny, podstawowy i nie zależy od tego, czy pomiędzy A i ß zachodzą pewne dostrzegalne stosunki, ani też od tego, czy A i B są częściami jakiejś zwartej całości. Inne teorie uważają dostrzeżone stosunki czy też ewentualną całość za fakt pierwotny, a skojarzenie za wtórny. Pewne światło mogą rzucić na to trudne do rozstrzygnięcia zagadnienie niektóre wyniki badań eksperymentalnych. Tutaj będzie na razie mowa o skojarzeniu w znaczeniu czysto opisowym.
Leave a reply