Rozumowanie to nie jest jednak jasne: nie wiadomo, dlaczego zapominaniu miały wydaje się hamowanie reaktywne, powstające przy szybkim tempie ekspozycji, które zmuszało badanych do pracy w bezustannym dużym napięciu. Przypuszczenie to potwierdza fakt, że gdy w okresie uczenia się każdą parę eksponowano w czasie dwukrotnie dłuższym, 2-minutowy okres odpoczynku przestał wywierać korzystny wpływ i nie stwierdzono żadnych oznak reminiscencji.
Obecnie uważa się, że głównym czynnikiem odpowiedzialnym za krótkoterminową reminiscencję jest obniżenie wydajności pracy w toku uczenia się, mianowicie pod wpływem hamowania, które gromadzi się, w miarę jak osoba badana usiłuje opanować materiał trudny do zróżnicowania i zorganizowania. Przy takim ujęciu reminiscencja byłaby tylko oznaką, że aktualne wyniki uzyskiwane w ciągłej pracy nie ujawniają w pełni tego stopnia wprawy, jaki badany faktycznie osiągnął. Trzeba jednak przyznać, że w ogóle zjawisko krótkotrwałej reminiscencji w uczeniu się słownym jest mało wyraźne, w poszczególnych eksperymentach ulega zmianom, a często w ogóle się nie pojawia. Badano je w bardzo różnych warunkach, ale mimo to ciągle jeszcze eksperymentatorzy nie są w stanie powiedzieć dokładnie, od czego zależy jego wyst ępowanie.
Z zupełnie innym stanem rzeczy mamy do czynienia przy uczeniu się ruchowym. Reminiscencja, rozumiana jako poprawa wyników po krótkim odpoczynku, osiąga tu wysoki stopień i pojawia się z dużą regularnością. Kilka wyraźnych przykładów tego zjawiska omówiliśmy już poprzednio (str. 9 i str. 405). Bardzo silnie zaznaczony efekt reminiscencji, jaki obserwujemy na przykład przy ćwiczeniach w utrzymywaniu pręta na ruchomej tarczy i przy innych formach uczenia się ruchowego, tłumaczy się restytucją funkcji po uprzednim dużym spadku wydajności pracy, ten zaś znów jest prawdopodobnie skutkiem braku przerw w pracy, a może i pewnego rzeczywistego zmęczenia mięśniowego, tak ogólnego, jak i lokalnego. W przypadkach, w których obniżenie się wyników pracy płynie głównie ze zmęczenia mięśniowego, jak na przykład w eksperymencie z ergografem u dobrze już wyćwiczonych osób badanych (str. 430), po odpoczynku może nastąpić restytucja czynności co najwyżej do poziomu pierwotnego. Tam jednak, gdzie w toku ciągłej pracy zachodzi proces uczenia się, jak w dwu przykładach, które przytoczyliśmy przed chwilą, reminiscencja jest wyraźnie czymś więcej niż restytucją czynności do pierwszego poziomu, ponieważ po odpoczynku badany osiąga wyniki wyższe nawet od tych, jakie uzyskał na początku danego okresu ćwiczenia. Jak już powiedzieliśmy, reminiscencja jest ważnym zjawiskiem, ponieważ wykazuje, że podczas ćwiczenia skomasowanego człowiek uczy się więcej, niż wskazują aktualnie uzyskiwane wyniki. ulec raczej wzmacniane (dzwonkiem) wybory właściwe, a nie nie wzmacniane wybory fałszywe. (Przyp. red.).
Leave a reply