Ukierunkowanie przy rozwiązywaniu problemów

Wiarygodność introspekcyjnych zeznań na temat procesu przygotowywania się i stanu gotowości można tutaj sprawdzić porównując wypowiedzi badanego z obiektywnymi pomiarami czasu, upływającego pomiędzy ekspozycją zadania a ekspozycją bodźca oraz czasu reakcji. Eksperymenty Maya dostarczają trojakiego rodzaju faktów, dowodzących że nastawienie jest czynnikiem zupełnie realnym. Są to 1) występująca u O świadomość przygotowywania się i stanu gotowości, 2) pomiary czasu i zjawiska nabierania wprawy, oraz 3) poprawność reakcji.

Ukierunkowanie przy rozwiązywaniu problemów. Ważną formą nastawienia jest zjawisko, które Maier (1930) nazwał „ukierunkowaniem” (direction). O przeważnie zakłada, że cel, do którego zmierza, leży w pewnym określonym kierunku, przy czym „kierunek” może być rozumiany dosłownie albo przenośnie. Jeśli badany przyjmuje kierunek fałszywy, rozwiązanie problemu wymaga zmiany wadliwego ukierunkowania. Jeden z problemów wprowadzonych przez Maiera (rys. 26-6) polegał na skonstruowaniu dwóch wahadeł zawieszonych w taki sposób, aby wprawione w ruch pozostawiały na podłodze ślady w pewnych określonych miejscach. Jako materiałem badani mieli posługiwać się drewnianymi listwami, spoidłami, drutami, poza tyra w pokoju o pustych ścianach i niskim suficie znajdował się tylko ciężki stół, którego nie wolno było przesuwać. Dla studentów uniwersytetu problem ten okazał się niezwykle trudny do rozwiązania bez pomocy, E pomagał badanym, wyjaśniając im problemy cząstkowe, czyli „składniki”. całego zadania, mianowicie pokazywał: a) jak zrobić pion z drutu, którego jeden koniec obciąża się spoidłem, b) jak zrobić długą listwę łącząc Spoidłem dwie listwy krótkie, c) jak umocować podwójną listwę poziomo, w poprzek otwartych drzwi. Problem można było rozwiązać przy odpowiedniej kombinacji tych trzech urządzeń, wszyscy jednak studenci zakładali, że należy wyzyskać stół lub ściany, nie myśleli zaś o suficie, aż dopiero E zwrócił na to ich uwagę, zaznaczając, że problem można by łatwo rozwiązać, gdyby w suficie były gwoździe. Przy takim ukierunkowaniu plus znajomość „składników” zadania duża część studentów podała rozwiązanie właściwe, pokazane na rys. 26-6, zasadniczo jednak żaden z nich nie dał sobie w pełni rady bez pomocy ukierunkowania jako czynnika organizującego działanie.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>