Od Ebbinghausa począwszy każdemu, kto uczył się na pamięć szeregów zgłosek bezsensownych, dobrze znany jest fakt, że szybkie czytanie czy recytowanie zgłosek jest możliwe tylko przy zachowaniu pewnego rytmu, a przynajmniej pewnego rozkładu akcentów i pauz. Tym samym dokonuje się rozbicie pierwotnie jednorodnego szeregu na grupy. Pytanie, czy łączenie elementów w grupy odgrywa jakąś rolę w tworzeniu skojarzeń, postawili sobie Müller i Schuman (1894), autorzy jednego z najwcześniejszych badań nad pamięcią. Gdy czytamy rytmicznie szereg zgłosek, rozkładając akcenty i krótkie przerwy następująco: zut’pam / bip’seg / ron’yad / lus’vob /kij’wof, wówczas każda stopa staje się pewnego rodzaju jednostką. Gdyby jednostki te odgrywały pewną rolę w procesie uczenia się, moglibyśmy przewidywać że:
– 1. Pomiędzy elementami w tej samej stopie powstaną skojarzenia silniejsze niż pomiędzy sąsiednimi elementami należącymi do różnych stóp.
– 2. Powinny wystąpić skojarzenia pomiędzy kolejnymi stopami, jako pewnymi całościami, albo pomiędzy akcentowanymi zgłoskami w kolejnych stopach.
Hipotezę tę sprawdzili z wynikiem pozytywnym Müller i Schumann posługując się pomysłową modyfikacją techniki szeregów pochodnych (opisaną bardziej wyczerpująco w pierwszym (amerykańskim – przyp. red.) wydaniu tej książki, str. 28-30).
To samo, za pomocą prostszej metody, stwierdzili później Müller i Pilzecker (1900). W ich eksperymencie osoba badana najpierw uczyła się szeregu 12 zgłosek aż do kryterium jednego poprawnego wyrecytowania. Po krótkiej przerwie podawano jej różne pojedyncze zgłoski z tej listy, polecając jej odpowiadać za każdym razem pierwszą zgłoską, jaka jej przyjdzie na myśl (metoda swobodnych skojarzeń, str. 83,1.1). Okazało się, że gdy bodźcem była pierwsza zgłoska stopy, O odpowiadał najczęściej drugim członem stopy, gdy jednak bodźcem był drugi człon stopy, badany najczęściej reagował pierwszym członem tej samej stopy, tj. nie następną, lecz poprzednią zgłoską szeregu. O istnieniu takiej tendencji świadczy również czas reakcji, który był krótszy dla skojarzeń elementów z tej samej stopy niż z różnych stóp.
Leave a reply