Prawo Josta można zresztą wyprowadzić i z samego kształtu krzywej przechowania. Z biegiem czasu krzywa ta staje się coraz bardziej płaska, tzn. materiał dawniej wyuczony przypada na płaską partię krzywej, a jego dalsze zapominanie przebiega wolno. Natomiast materiał świeżo wyuczony, o takim samym stopniu przechowania, przypada na bardziej stromą część krzywej i dalsze jego zapominanie będzie postępować o wiele szybciej. Właściwie Jest ogłosił dwa prawa. I właśnie to drugie prawo, którego jeszcze nie podaliśmy, nosi nazwę prawa Josta. Brzmi ono następująco:
Jeżeli dwa skojarzeńia mają jednakową siłę, lecz różny wiek, dalsze uczenie się przyniesie większą korzyść skojarzeniu starszemu. Tego ¡prawa, chociaż pozostaje ono w zgodności z krzywą przechowania, nie diałoiby się chyba bezpośrednio z niej wyprowadzić. Prawo «to wysunął Jost najpierw jako hipotezę, mającą wytłumaczyć, dlaczego uczenie się rozłożone w czasie ma przewagę nad skomasowanym, skoro – jak stwierdził – nie da się tego faktu wyjaśnić ani zmęczeniem, ani większym rozproszeniem uwagi przy uczeniu się skomasowanym. W poszukiwaniu innych możliwych czynników Jost wpadł na pomysł, że z powtarzania czy ćwiczenia większą korzyść może odnieść skojarzenie stare. Dla sprawdzenia tej hipotezy użył on szeregów, z których każdy złożony był z 12 zgłosek bezsensownych. Rolę „starego” odgrywał szereg, który badani odczytywali 20-30 razy dnia poprzedniego i który teraz ¡przypominali sobie w 9 procentach (jest to przeciętna z wyników dwu osób, odpytywanych metodą par, przy czym jako bodźców używano zgłosek nieparzystych ). Rolę „nowego” spełniał szereg, który badani odczytywali 4-6 razy i którego zapamiętanie sprawdzano w minutę później, uzyskując w wyniku 40 procent przypomnianych zgłosek. Tak więc szanse były wyraźnie na niekorzyść sprawdzanej hipotezy, a mimo to materiał stary został opanowany 2 szybciej niż nowy. Przeciętne z wyników tych dwu osób są następujące:
Szeregi stare – przypomniane w 9 procentach opanowane w 10 powtórzeniach Szeregi nowe – przypomniane w 40 procentach opanowane w 14 powtórzeniach Dane Josta są oparte może na nieco zbyt małej liczbie osób badanych, żeby mogły stanowić podstawę dla „prawa”, można jednak na ich poparcie przytoczyć inne nowsze eksperymenty, a zwłaszcza wyniki, które otrzymał A. C. Youtz (1941).
Wszystkie te dane na temat rozkładu uczenia się w czasie i wzajemnych stosunków pomiędzy przechowaniem, przypominaniem i ponownym uczeniem się doskonale się ze sobą zgadzają i są niewątpliwie wyrazem jakiegoś ogólniejszego, bardziej podstawowego prawa. Można przypuszczać, że praWo to, choć dotąd jeszcze wyraźnie nie sformułowane, tylko zarysowujące się na podstawie uzyskanych wyników, okaże się podstawowe dla całej fizjologii uczenia. Bardzo podobne stosunki można zaobserwować w zachowaniu się mięśnia pod wpływem ćwiczenia i odpoczynku.
Leave a reply