Daily Archives 21 sierpnia 2015

Eksperymenty nad przechowaniem podczas snu u ludzi nie mogą być całkiem dokładne, ponieważ badani naprawdę nie zasypiają natychmiast po uczeniu się. Do takich eksperymentów lepiej nadają się – jak to stwierdzili Minami i Dallen- bach (1946) – karaluchy. Jeśli karaluchy umieścimy u wejścia do ciasnej rurki wyłożonej jakimś miękkim materiałem, owad natychmiast wpełza do rurki i zapada na wiele godzin w stan kompletnej bierności podobnej do snu. W swych eksperymentach wymienieni autorzy najpierw uczyli karalucha trzymać się z dala od ciemnego końca oświetlonej uliczki. Za każdym wejściem do ciemnego końca, karaluch otrzymywał uderzenie prądem elektrycznym: wypracowanie negatywnego nawyku wymagało przeciętnie około 15-IB uderzeń prądem. Bezpośrednio potem karalucha albo „układano do snu”, albo umieszczano w okrągłej klatce, gdzie przejawiał on umiarkowaną aktywność. I w jednym, i w drugim przypadku po pewnym czasie umieszczano go znów w uliczce doświadczalnej i metodą ponownego uczenia się sprawdzano, jak przechował się u niego wytworzony nawyk. Wyniki wyrażone w liczbie prób i szoków zaoszczędzonych przy ponownym uczeniu się przedstawiono na rysunku 24-17. Przypadków przebadano tak dużo, że wszystkie uzyskane różnice pomiędzy obu wariantami eksperymentu są w wysokim stopniu statystycznie wiarygodne.

Poza natychmiastowym wzmacnianiem każdej odpowiedzi, „metoda głosowego nauczania” szyfru Morse’a ma także inne zalety. Zastosowanie arkuszy ćwiczebnych ułatwia rejestrowanie wyników i wykreślanie krzywych uczenia się – a wiemy już, że znajomość wyników jest silną pobudką do uczenia się. W wersji oryginalnej tej metody od samego początku podawano wszystkie 36 znaków (26 liter i 10 cyfr), tym samym nauka miała charakter metody „całościowej” (str. 395). Poza tym trzymano się jeszcze jednej ogólnej zasady: czas trwania i szybkość następowania po sobie dźwięków w ramach każdej litery zachowywano takie same, jak przy normalnej szybkości nadawania depesz, jednakże pomiędzy poszczególnymi literami były długie przerwy.

Dwa są okresy w toku uczenia się, w których mogą powstawać zjawiska retroakcji: podczas uczenia się interpolowanego zadania B lub w czasie ponownego uczenia się A, tj. zadania pierwotnego. Zagadnienie lokalizacji zjawisk retroaktywnych w procesie uczenia się ma szczególnie doniosłe znaczenie. Chcielibyśmy wiedzieć, czy nabycie zdolności B nieodzownie musi pociągać za sobą obniżenie się zdolności A (w przypadku, gdy obie czynności kolidują ze sobą). Czy ucząc się B oduczamy się A? Jeśli nawet przyjąć, że istniejące już nawyki Si-Ri przeszkadzają tworzeniu się nowych nawyków Sx-R2, to czy koniecznie musi z tego wynikać, że w trakcie powstawania tych nowych nawyków jednocześnie ulegają zniszczeniu lub choćby tylko osłabieniu nawyki SL-RJ (Gdy nauczyliśmy się odczytywać „2 X 85 = 170” po francusku, to czy tym samym utraciliśmy lub osłabili samą zdolność odczytywania tego działania w języku ojczystym?). Może w typowych eksperymentach, w których badamy wpływ retroakcji na przypomnienie i ponowne uczenie się, zdolność A wykazuje pewne obniżenie nie dlatego, że sama jest słaba, ale wskutek tego, że musi rywalizować z no-